Meşe palamudu ürünü ‘valeks’ sadece Türkiye’de üretiliyor
ANKARA-BHA
2023 yılında ülke ekonomisine 3 milyon dolardan fazla katkı sağlayan meşe palamutları, kadimden beri dericilik ve tekstil üretiminde kullanılıyor. Yapıştırıcı ve boyar madde üretiminde özellikle de deri sanayisinde yoğun olarak kullanılan, hammaddesi meşe palamudu olan “valeks”, dünyada sadece ülkemizde üretiliyor.
400’DEN FAZLA ÇEŞİDİ VAR!
Dünya genelinde 400 kadar çeşide sahip olan meşe ağaçlarının, heybetli görüntüsü ile birçok inanışta gücü temsil ettiği bilinmekte. Türkiye ormanlarında doğal yayılış gösteren 18 türü bulunan meşelerin boz pırnal, yaltırık meşesi, ispir meşesi ve kasnak meşesi ülkemize özgü endemik meşe türleri olarak literatürde yer alıyor. Meşe ağacının meyvesi olarak bilinen Meşe Palamudu, sepileme (tabaklama) maddesi olarak, büyük baş hayvanların derilerinin, özellikle de kösele ve üst derilerin işlenmesinde geçmiş dönemlerden beri çokça kullanılıyor. İçerdiği tanenler, gallik asit, ellagik asit, nişasta ve şeker gibi etken maddelerden dolayı son yıllarda ilaç ve gıda sanayisinde de kullanılmakta olan meşe palamudunun üretimden açığa çıkan palamut küspesi de biyoyakıt ve organik gübre olarak değerlendiriliyor.
STRATEJİK ÜRÜN OLMA POTANSİYELİ TAŞIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı, Orman Genel Müdürlüğü tarafından 2022 yılında uygulanmaya başlanan “Meşe Palamudu Eylem Planı” çalışmaları ile alakalı bilgi veren Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, “Son yıllarda dünya ticaretinde önemli hale gelen orman bitki ürünlerinin yanı sıra, Meşe Palamudu ülkemiz için stratejik bir ürün olma potansiyelini taşıyor. Dünya genelinde oluşan atık ve kirlilik nedeni ile yaşanan çevre sorunlarının olumsuz etkilerinin gün geçtikçe artması, birçok alanda kullanılan yenilenebilir, doğal, çevreci ürün olan valeks üretiminin önemini arttırdı. Meşe ormanlarının ülkemizdeki yayılış alanlarının yeterli olması ve hammadde işleyen tesislerimizin varlığı bu alandaki çalışmalarımızın kıymetini ortaya koymakta. Çalışmalarımız neticesinde ortaya çıkan katma değerin orman köylümüzün refahına ve ülke ekonomisine sağladığı katkıyı hissetmeye başlamamız ülkemiz ve vatandaşlarımız adına bizleri sevindirmektedir. Bu katkıyı arttırmak için Genel Müdürlüğümüzce yapılan envanter çalışmaları sayesinde ilgili vatandaşlarımıza düzenli ve sürdürülebilir faydalanma imkânı sunmaya başladık. Bilimsel veriler ışığında sürdürdüğümüz çalışmalar doğrultusunda, toplanan ürün kalitesini ve verimliliğini iyileştirerek üretim miktarımızı arttırıyoruz. Tespit edilen doğal meşe palamudu alanlarını hızlı bir şekilde “Doğal Meşe Palamudu Ormanlarına” dönüştürüyoruz. Meşe palamudu sahalarının Amenajman Planlarına entegrasyonu tamamlanmak üzere. Toplama esnasında yaşanan değer kayıplarının önüne geçmek amacıyla eğitim çalışmalarına devam ederken biyolojik çeşitliliğini korunması ve geliştirilmesi için bütün tedbirleri alıyoruz” dedi.
Eylem planının uygulanması neticesinde ekonomik ve istihdam olarak orman köylüsüne çok önemli katkı sağlanacağını belirten Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey; 3 milyon dolardan fazla ihracat ile ülke ekonomisine katkı sağlayan sektörün, yakın zamanda tarım alanında önemli bir ihracat kalemini oluşturacağına millet olarak şahit olacağımızı ifade etti.